Een molen met een helikopter naar Den Helder brengen? Leuk idee, maar de Luchtmacht ziet je aankomen. De molen met een ponton door het Noord-Hollands Kanaal en daarna over de weg transporteren? Ook ingewikkeld. Dan moeten er aan de Spoor- en Fabrieksgracht lantaarnpalen worden weggehaald. De oplossing: de molen wordt in de marinestad ter plekke als een bouwpakket in elkaar gezet. ,,Dat klinkt simpel, maar is nog een hele puzzel’’, weet Pieter Kleijberg.
Hij is adjunct-directeur bij bouwbedrijf Jan Vet en ontving vorige week een uitgebreide Helderse delegatie in de Zaanstreek, de bakermat van de Nederlandse molenbouw. Vertegenwoordigers van Woningstichting/Helder Vastgoed BV, molenstichting De Onderneming en aannemingsbedrijf L. van der Wal & Zn luisterden naar Kleijberg, de mannen die de molen gaan opbouwen en naar Gijs van Reeuwijk. Na twintig jaar bij de Rijksdienst voor Monumentenzorg zijn sporen te hebben verdiend als deskundige voor molens en waterstaatkundige bouwwerken, heeft Van Reeuwijk tegenwoordig een eigen adviesbureau.
Ooit telde Den Helder/Julianadorp tenminste zeven koren- en houtzaagmolens. Nu nul. Nog wel. Want in een loods in Zaandijk wordt hard gewerkt aan de
terugkeer van een van die molens, de houtzaagmolen De Goede Verwachting. De originele molen brandde in 1897 na blikseminslag af. Een natuurgetrouwe kopie
ervan verrijst komend voorjaar op praktisch dezelfde plek op het voormalige Vinkenterrein, nu Molenwerf geheten. Woningstichting/Helder Vastgoed BV
realiseert er momenteel omheen een bijzondere woonwijk met zestien koop- en achttien huurwoningen. In historische bouwstijl, maar met de duurzaamheid van
nu.
Twee van die huurwoningen komen in de loods waarop de molen straks wordt opgebouwd. En dat opbouwen is, zoals gezegd, nog een ingewikkelde puzzel.
Kleijberg prijst zich dan ook gelukkig dat hij een ploeg enthousiaste en gedreven vaklieden kan inzetten. Jasper de Graaf, Marco Brouwer, Rikus van Assema en
Remco Kramer gaan er vol tegenaan. Zowel in de loods in Zaandijk als, vanaf begin december, op locatie in Den Helder.
Wanneer de molen moet gaan draaien? Kleijberg kijkt bedenkelijk. ,,In mei. Dat wordt nog een gigantische wedstrijd om de opleverdatum te halen.’’ Remco
Kramer knikt: ,,We proberen parallel te werken. Wat hier klaar is gaat naar Den Helder om opgebouwd te worden.’’ Voorzitter Hans Verhoef van de Helderse
molenstichting is een optimistisch mens. ,,Het zou toch mooi zijn als hij tijdens de Nationale Molendagen draait.’’ Wanneer dat is? ,,Eh... in de loop van mei,’’
laat Verhoef in het midden. Maar het is dus 10 en 11 mei 2025. Vandaar de bedenkelijke blik van Pieter Kleijweg. ,,Ik weet dat andere molenbouwers
moesten glimlachen toen ze ervan hoorden. Maar we hebben een superleuke mooie ploeg. Dus we gaan ervoor.’’
Op het gezicht van Harco Slot verschijnt een glimlach. De oud-marineofficier en voorzitter van de Helderse Museumhaven is vorige maand geslaagd voor het
diploma molenaar. Hij kan dus komend voorjaar met collega-molenaar Jans Boes volop aan de bak.
Er is nog even gedacht om de molen grotendeels in het Zaanse te bouwen en daarna op transport te laten gaan naar Den Helder. Maar dat is logistiek een
ingewikkelde klus. ,,Je praat al gauw over een gewicht van zeker achttien ton en een breedte van 8,5 meter. Met name de laatste driehonderd meter naar het
bouwterrein zouden een flinke uitdaging worden. ,,Dan moet er van alles langs de weg worden weggehaald.’’
Begin december zullen daarom de eerste steigers bovenop de molenonderbouw worden opgetrokken. Daarna is het een kwestie van onderdeel op onderdeel in
elkaar zetten. Molendeskundige Gijs van Reeuwijk: ,,Een compleet nieuwe molen bouwen gebeurt in Nederland niet meer zoveel. Er zijn in ons land ook nog maar zo’n tachtig molenmakers.’’ Ook het rietdekken van de kap, dat waarschijnlijk op de grond zal worden gedaan, is gespecialiseerd werk. ,,Niet elke rietdekker kan dat. Het is heel anders dan bijvoorbeeld een boerderijdak met riet dekken.’’
Vervolgens ontspint zich een hele discussie over de diverse onderdelen van de Helderse molen en het aandrijfwerk. Termen als koningsspil, spruit, Engels
kruiwerk en neutenkruiwerk vliegen over de koffietafel.
Voorlopig moet De Goede Verwachting eerst opgebouwd worden. De komende maanden kunnen omwonenden en passanten de voortgang dagelijks volgen. Zeker is dat de molen vanaf medio volgend jaar een grote blikvanger in Den Helder zal zijn.
RONALD DEN BOER
