Ze bracht een belangrijk deel van haar leven op het water door. Bevoer als schipper of eerste officier met luxe miljoenenjachten de zeeën en oceanen. Woont afwisselend op Mallorca en in Amsterdam en is net terug van een trip met een zelfgebouwde expeditiecamper door de bergen en woestijnen van Marokko. Den Helder, haar geboortestad aan zee? ,,Ik kom er nog steeds graag’’, zegt Marja Kok (59).
Ze heeft rond de feestdagen in december enige tijd met de camper op Willemsoord gestaan. Het is een omgebouwde vrachtwagen, hoog op zijn wielen. Zo eentje die lijkt op wat je tijdens de Parijs-Dakarraces op televisie ziet. Ideaal om ermee door ruig terrein te ploegen. Samen met haar man Michel ging Marja Kok op avontuur door Marokko. Een land vol tegenstrijdige landschappen. Het ene moment stonden ze met de camper in de sneeuw van het Atlasgebergte, het volgende in de dorre woestijn of op een strand aan zee.
Een mooie reis, daar niet van. Maar toen ze met de camper vlak bij de jachthaven op Willemsoord stond voelde dat toch ook lekker vertrouwd. ,,Het was fijn weer even in Den Helder te wonen, zij het dan op mijn manier. Ik ben meer een bootmens dan een campermens. Vandaar dat de expeditiecamper ‘Sailors on Wheels” is genoemd. Ik voel me thuis aan het water en tussen bootmensen.’’
Een borrel bij café Tante Nel, lekker eten tijdens een feestje in restaurant Stoom, een bezoek aan de duurzame winkel-werkplaats van Mindsz; het was goed toeven op de voormalige marinewerf. ,,Het blijft een mooie omgeving, met al dat nautisch erfgoed.’’
Het Stadshart ondergaat al bijna twintig jaar een metamorfose. Die is Marja Kok niet ontgaan. Al zag ze ook de contrasten.
Zeker op haar wandelingen door de Spoorstraat, richting Keizer- en Beatrixstraat, ontdekte ze dat er nog werk aan de winkel is om sfeer te krijgen. ,,De nieuwe gebouwen vind ik erg mooi. De Beatrixstraat is flink opgeknapt. In School 7 kom ik graag. Prachtig! Tegelijkertijd ogen al die lege winkelpanden en zo’n verlaten Kroonpassage toch armoedig. Ik hoop dat dat beeld snel verandert.’’
Hoewel ze al zo’n veertig jaar weg is uit Den Helder, reist ze vanaf Mallorca meermalen per jaar terug naar haar ‘roots’. Die liggen op een steenworp van de dijk en de zee. ,,Ik ben geboren in de Cornelis de Houtmanstraat. Boven de Mercedesgarage van Veldman. Mijn vader was daar bedrijfsleider. Later werkte hij voor de garages Boerman en Ton van Kuijk.’’ Haar ouders zijn later verhuisd, maar altijd in Oud Den Helder blijven wonen.
Marja Kok raakte van jongs af aan vertrouwd met water. ,,Mijn ouders hadden een motorboot, eerst in De Haukes en later in Friesland. Ik heb in een klein bootje zeilen geleerd. Bij de Marine Watersport Vereniging haalde ik mijn zeilbrevet.’’ Eenmaal weg uit Den Helder, zou ze met haar toenmalige vriend een houten zeilboot bouwen en plannen maken later de wereld rond te zeilen.
De relatie strandde. Haar ex ging alsnog de oceaan over. Marja koos een andere weg. Ging na een marketing/managementcarriere in het jaar 2000 werken als schipper en flottieljeleider rond de Griekse eilanden en in het Caribisch gebied. Op een van de reizen leerde ze haar man Michel kennen. Ze verkochten alles in Nederland en kochten een zeilboot van dertien meter waarop ze zeven jaar woonden en waarmee ze zeilreizen organiseerden.
Terwijl ze met hun boot in Panama waren, kwamen ze voor het eerst in contact met superjachten (luxe schepen boven de 24 meter lengte). Ze gingen als bemanningslid mee door alle sluizen van het Panamakanaal op het zeiljacht van een accountant van de Rolling Stones. ,,Dat werk vonden we zo gaaf dat we ons daarna via een website aanboden als superjachtbemanning. We werden benaderd door een Nederlander met een gloednieuw 27 meter lang zeiljacht, dat lag op Mallorca.’’
Van het een kwam het ander en sindsdien stonden Marja Kok en haar man aan het roer op menig miljoenenjacht. ,,Wij hebben een voorkeur voor schepen rond de dertig meter, want dan werk je met een klein team. We houden niet zo van die taferelen als in de tv-serie Below Deck, met hele grote schepen en grote bemanningen. We runnen liever met een paar mensen een jacht. Als superjacht schipper/eerste officier ben je een soort manager, die zorgt dat alles aan boord organisatorisch goed loopt en de boot in topconditie blijft.’’
Het stel woont meestentijds op Mallorca, vanwaar Marja tegenwoordig met haar eigen bedrijfje Water Without Waste een bijdrage wil leveren aan een betere, schonere wereld. ,,Ik verkoop aan jachteigenaren waterzuiveringssystemen. Die zorgen aan boord voor hoge kwaliteit drinkwater, desgewenst gekoeld of met bubbels. Daarmee kun je voorkomen dat er op zo’n schip allemaal plastic flessen water worden ingeslagen.’’
Ondanks haar leven elders, zit de stad aan zee in haar hart. ,,Nee, Den Helder vergeet ik nooit hoor. Zolang mijn ouders leven blijf ik hier graag terugkomen. En misschien daarna ook nog wel. Het zou fantastisch zijn als Den Helder zich nog wat verder ontwikkelt en haar sterke punten goed gebruikt. De zee, de duinen, het nautische karakter, de openheid en de rust… de mensen die je op straat gedag zeggen. Dat heb je niet overal.’’
RONALD DEN BOER
